1. ALMAN VATANDAŞLIĞINA GEÇİŞ YOLLARI
Yabancı uyruklu göçmenlerin Alman vatandaşlığına geçişleri, birden fazla yasada düzenlenlenmiştir. Yasa, Almanya’ya geliş nedeni, oturma süresi veya oturma izni statüsü gibi kriterler, bir yabancının Alman vatandaşlığına geçişinde hangi yasadan yararlanabileceğinin belirlenmesinde önem kazanır. Bu bölümde hem isçi göçü yoluyla Almanya’ya yerlemiş "yabancıların" ve onların yararlanabilecekleri, Yabancılar Yasasının "Kolaylaştırılmış Vatandaşlık"bölümündeki (Madde 85-91) düzenlemeler, hem de Vatandaşlık Yasasının 8. maddesinde işlenen takdir yoluyla vatandaşlığa geçiş koşulları açıklanmaktadır.
Yukarı
2. ALMAN VATANDAŞLIĞINA GEÇMEK NEDEN ZOR ?
Uzun yıllardır Almanya'da yaşayan her göçmen, ayırımcı ve dışlayıcı "yabancı" statüsünden kurtularak, eşit haklarla, gelecek için hukuki açıdan herhangi bir endişenin duyulmayacağı konuma kavuşmayı ister. Almanya'da bunun yolu Alman vatandaşlığından geçiyor. Ancak son on yılın vatandaşlık istatistikleri de gösteriyor ki büyük bir göçmen kitlesi bu konuda karar vermekte güçlük çekmektedir. Bu tereddüte yol açan birçok neden bulunabilir.
Örneğin:
Alman vatandaşlığına geçiş bazı özel haller dışında eski vatandaşlığı kaybetmekle eş anlama geliyor. Bu konuda ortaya çıkabilecek psikolojik, maddi ve hukuki risiko ve zararlar konusunda hiç bir kurum tatmin edici cevap veremiyor.
Bir çok ailede vatandaşlığa geçme konusunda bir fikir birliği sağlanamıyor.
Almanya'daki politik gelişmeler (yabancı düşmanlığı, ırkçılık) birçok göçmen ailede gelecek kuşkularını arttırıyor. Bir türk atasözü ile "Midyata pirince giderken, evdeki bulgurdan olmak" gibi bir durum doğabilir kaygısı ağır basıyor.
Yeni vatandaşlık reform taslağının yasalaşması sırasında yaşananlar toplumun göçmenlere karşı samimiyetinde, göçmenlerle gerçekten eşit haklarla yaşamak isteğinde ciddi şüpheler yaratıyor.
Vatandaşlığa geçiş ücretleri mali olanakları zorluyor.
Şimdiye kadar bütün birikimler Türkiye'de değerlendirildiği için geleceği Almanya'da planlamak maddi ve manevi zorluklar getiriyor. Daha başka ciddi nedenler de ileri sürülebilir. O bakımdan vatandaşlığa geçme, her göçmenin ve ailesinin kişisel geçmiş ve gelecek değerlendirmesi sonucunda karar vermesi gereken bir konudur. Önemli olan bu konuyla geniş olarak ilgilenmek, karar için gerekli tüm bilgileri toplamak, aynı konumdaki insanlarla fikir alişverişinde bulunmak ve farklı yaklaşım ve değerlendirmelerden yararlanmaktır.
Yukarı
3. ALMAN VATANDAŞI OLMA HAKKI NE ZAMAN KAZANILIR ?
Kolaylaştırılmış Vatandaşlık - Yabancılar yasası (Madde: 85-91)
1 Ocak 2000 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Vatandaşlık Reform Yasası ile, bir yabancının yabancılar yasasına dayanarak Alman vatandaşı olma hakkını kazanması yeniden düzenlenmiştir. Buna göre 16 yaşını doldurmuş bir "yabancı" aşağıdaki koşulları yerine getiriyorsa yazılı başvuruda bulunması halinde Alman vatandaşı olmaya hak kazanır.
Bu koşullar şöyledir:
Almanya'da en az 8 yıl yasal olarak oturmuş olmak. (Göz yumma (Duldung) statüsünde geçirilmiş süre yasal bir oturum sayılmaz !)
Vatandaşlık için başvuru yapıldığı anda "oturma izni"ne (süresiz veya sınırlı) veya "oturma hakkına" sahip olmak
Yeterli seviyede Almanca bilmek (Eğer almanca bildiğinizi ispatlayacak okul, kurs diplomaları yoksa, eyaletinizdeki uygulamaya göre sözlü bir testi başarmak gereklidir.) ß Sabıkasız olmak. ( En fazla 180 güne denk para cezasını aşmayan mahkumiyet veya icrasi tecil edilmiş olması kaydıyla 6 ayı geçmeyen hapis cezası engel teşkil etmez. Yukarıdaki sınırların altında kalan birden fazla cezalandırılma sürelerinin birbirine eklenmesi söz konusu değildir. Eğer daha fazla ceza alınmışsa, vatandaşlık dairesine danışmakta fayda vardır).
Kendisinin ve aile bireylerinin geçimini kendi geliriyle karşılayabilmek. Kendi kusuru olmaksızın işsiz kalma durumunda "işsizlik yardımı" veya "sosyal yardımı" almak bir engel teşkil etmez. Eğer başvuru sahibi 23 yaşının altında ise bu koşul aranmaz, gelir durumuna bakılmaz.
Anayasal düzene bağlılık belgesinin imzalanması. Federal Anayasa'yı ve bu yasayla kurulmuş özgürlükçü, demokratik düzenin benimsendiğini, anayasal düzene aykırı olan eylemlere katılınmadığını, gelecekte de katılınmayacağını, ve geçmişte katılınmışsa bundan vazgeçildiğini içeren bir belgeyi imzalamak.
Yabancılar Yasasının 46 maddesinin 1.fıkrasına göre sınırdışı edilmeyi gerektirecek bir durumun olmaması. Bu madde, anayasal düzene ve kamu güvenliğini bozmaya yönelik, şiddete dayanan, politik nitelikli suçlardan dolayı sınırdışı edilme durumunun ortaya çıkmasının vatandaşlık için engel olacağını belirtiyor. Burada önemli olan sınırdışı kararının resmi makamlarca verilmiş olması değildir. Böyle bir durumun varlığının tespiti vatandaşlığa geçmeye engel teşkil eder. Bütün bu koşullar yerine getiriliyorsa, geriye doldurulması gereken bir önemli koşul kalıyor. Eski vatandaşlıktan, yani Türk vatandaşlığından ayrılmak veya Türk vatandaşlığını kaybetmek. Yeni yasaya göre biraz daha genişletilmiş kural dışı (istisnai) hallerde eski vatandaşlıktan çıkmadan Alman vatandaşı olmak ( Çifte Vatandaşlık) mümkündür. (Bunun için 6. Bölüme bakınız).
Yukarı
4. TAKDİR YOLUYLA ALMAN VATANDAŞLIĞINA GEÇIŞ
Herhangi bir nedenle ,Yabancılar Yasasının kolaylastırılmış Vatandaşlık hükümlerinden yararlanamayan bir göçmen aşağıdaki koşulları yerine getiriyorsa, Vatandaşlık Yasasının (StaG) 8. maddesine göre alman vatandaşlığına geçebilir. Hukuka uygun olarak gerekli oturma süresi bazı yabancı gruplar için farklılıklar içermektedir.
Almanyada en az 8 yıldır yasal olarak oturmuş olmak.
politik iltica başvurusu kabul edilenler için 6 senelik oturum süresi
60 yaşından büyük yabancılar için 12 senelik oturum süresi
Alman devletinin koruması altında olan veya hiçbir vatandaşlığı olmayan yabancılar için 6 senelik oturum süresi
Alman devletinin çıkarları gerektirdiği hallerde en az 3 senelik oturum süresi
Bir Alman tarafından evlatlık edinilen çocuklar için 3 senelik oturum süresi
Vatandaşlık başvurusu yapıldığında, oturma hakkına veya oturma iznine (sınırlı veya sınırsız) sahip olmak
Almanya'da temelli olarak yerleşmiş olmak (geçici bir nedenle Almanya'da bulunanlar bu haktan yaralanamaz)
Alman medeni hukukuna göre reşit ve kişilik hakları herhangi bir nedenle kısıtlanmamış olmak
Sabıkasız olmak Yabancılar Yasasının § 46 1.- 4. maddelerinin ve § 47 1. - 2. maddelerinin uyarınca sınırdışını gerektirecek herhangi bir durumun olmaması. Ağır para veya hapis cezasını gerektirecek suçların işlenmiş olması veya yasadışı kamu düzeni bozucu faaliyetlere katılınmış olması alman vatandaşlığına geçişe engel oluşturur. Hangi hafif para ve hapis cezalarının dikkate alınmayacağı yönetmelikte detaylı olarak belirlenmiştir.
Kendisi ve ailesi için yeterli bir konuta sahip olmak
Kendisi ve ailesinin geçimini temin edebilecek yeterli bir gelire sahip olmak Herhangi bir nedenle sosyal yardım veya işsizlik yardımı alan bir yabancı alman vatandaşlığına geçemez. Herhangi bir nedenle, işsizlik parası, hastalık kasası yardımı, çocuk eğitim parası, konut yardımı veya BaföG alanlarda, gelecekteki gelir durumlarının nasıl olabileceği değerlendirilir.
Yeterli düzeyde almanca bilmek (Aynen 4.maddede belirtildiği gibi)
Anayasal düzene bağlılık belgesinin imzalanması
Eski vatandaşlıktan ayrılmak (İstisnai haller için 7. maddeye bakınız)
Sabıkasız olmak ve yabancılar yasasının 46. ve 47. maddelerine göre sınırdışını gerektirecek bir durumun olmaması Sınırdışını gerektirecek suçların işlenmiş olması, sadece politik suçlarla sınırlı olmayıp ağır cezayı gerektiren diğer suçların varlığında vatandaşlığa geçmeyi önlemektedir. Ayrıca yönetmeliğe göre herhangi bir suçta kasıt olduğu mahkeme kararı kesinleşmiş ise, bu durum hafif bir suç olarak kabul edilmez ve vatandaşlığa geçmeye engeldir. Ayrıca 30 günün üzerindeki cezalara denk düşen cezalar, çeşitli nedenlerle 1000,- DM üzerinde kalan para cezaları vatandaşlığa geçişi engeller. Eğer işlenen suç çok eskiden kalmış ve kayıtlardan silinmesi sözkonusu ise, vatandaşlığa geçmek mümkün olabilir. Böyle durumlarda doğrudan vatandaşlık dairesi ile görüşmek en doğru yoldur.
Yukarıdaki koşulları yerine getiren, 16 yaşını doldurmuş bir yabancı vereceği bir dilekçe ile alman vatandaşlığına geçebilir. Bu yasaya göre vatandaşlıga geçiş yetkili makamların takdiriyle olur. Eş ve çocuklar icin 6. maddeye bakınız.
Yukarı
5. EŞ VE ÇOCUKLARIN DURUMU
Ailede velilerden biri 5. bölümde belirtilen koşulları yerine getiriyorsa, eş ve çocuklar da verilecek dilekçelerle birlikte alman vatandaşlığına geçebilirler. Vatandaşlığa geçmek için gerekli oturum süresi, eş ve çocuklarda daha aşağıya çekilmiştir. Örneğin eşlerde, eğer ailenin birlikte yaşamı en az iki yıldır Almanya'da sürüyorsa 4 yıllık oturum süresi yeterli kabul edilmektedir. Çocuklarda ise Almanya'da 3 yıllık oturum süresi yeterlidir. Eğer çocuk 6 yaşından küçükse, yaşının yarısına denk süreyi Almanya'da ailesi ile birlikte geçirmesi yeterlidir. Yeterli almanca bilgisi kural olarak hem eşten hem de çocuklardan beklenmektedir. Eğer diğer aile bireyleri yeterli almanca biliyorsa esin eğitim durumu ve diğer zorluklar da gözönüne alınarak daha az bir almanca bilgi düzeyi kabul edilebilir. 16 yaşından küçük çocuklardan anayasaya bağlılık açıklamasını imzalamaları istenmez. 16 yaşını doldurmuş çocukların dilekçesi kendi başına işlem görür ve tam ücret gerektirir. Ancak 23 yaşın altındaki gençlerin başvurularında geçimini kendi geliriyle temin etme koşulu aranmaz. Yasalar bir aile içinde tek vatandaşlık prensibinin gerçekleşmesini (tüm aile bireylerinin beraberce alman vatandaşı olmasını) desteklemektedir. Ancak bu zorunlu değildir. Koşulları yerine getiren bir veli isterse yalnız veya da çocuklarıyla birlikte Alman vatandaşlığına geçebilir.
Yukarı
6. ÇİFTE VATANDAŞLIĞI MÜMKÜN KILAN KURALDIŞI DURUMLAR
Yeni Alman Vatandaşlık Yasası da, temel prensip olarak, alman vatandaşlığına geçmek isteyen bir yabancının, mevcut vatandaşlık statüsünden ayrılmasını öngörmektedir. Ancak bazı özel durumlarda, yabancının vatandaşlıktan ayrılması olanaksız veya çok zor şartlarda mümkün oluyorsa, eski vatandaşlıktan ayrılmadan alman vatandaşlığına geçme olanağı öngörülmüştür. Bu bölümde kuraldışı olarak kabul edilen çok zor şartların neler olabileceği açıklanmaktadır. Vatandaşlıktan çıkmak olanaksız: Bazı ülkelerin hukuku vatandaşlıktan ayrılma diye bir uygulama öngörmemektedir. Yani bu ülkelerin vatandaşlarının, vatandaşlıktan çıkmaları hukuken mümkün değildir. Ancak durum T.C. hukuku için geçerli değildir. Vatandaşlıktan çıkmak pratik olarak olanaksız Bazı ülkeler yasalarda olsa bile uygulamada vatandaşlıktan ayrılma dilekçelerini işleme koymamakta, sistemli olarak cevap vermemektedirler. Bu ülkeler genel olarak Alman dairelerince bilinmektedir ve çıkış dilekçeleri Alman makamları tarafından gönderilmektedir. T.C. makamlarının uygulamaları böyle değildir. Vatandaşlıktan çıkış çok zor kurallara bağlanmış Bazı ülkeler vatandaşlıktan çıkış dilekçelerini keyfi olarak uygulamamakta veya sistemli olarak geciktirmekte veya yeni yeni, doldurulması çok zor koşullara bağlamaktadır. T.C. makamlarının uygulaması genelde bunun tersidir. Ancak zaman zaman vatandaşlıktan çıkış dilekçelerinin keyfi gibi görünen nedenlerden, cevapsız bırakılması durumlarda, Alman Vatandaşlık Dairesine başvurup durumu sergilemek uygundur. 60 yaşını doldurmuş yabancılar Eğer başvuru sahibi 60 yaşını geçmiş ise ve yaşlılık ve sağlık nedenleriyle vatandaşlıktan çıkış işlemlerini takip edemeyecek veya bunun için seyahat edemeyecek durumda olduğunu ispat edebiliyorsa, o zaman vatandaşlıktan çıkış şartından vazgeçilebilir. Vatandaşlıktan çıkışla maddi zarar sözkonusu olunca Başvuru sahibi, eski vatandaşlığını kaybetmekle, kendisine ait mal ve mülkünü, işletmesini kaybetmek veya değerinden aşağıya başka bir kişiye satmak veya devretmek durumunda kalıyorsa, veya miras hakkı kısıntıya uğramakta veya miras hakkını kaybetme sözkonusu ise veya kazanmış emeklilik haklarının kaybolması sonucu doğuyorsa, vatandaşlıktan çıkış koşulundan vazgeçilebilir. Böyle durumlarda, başvuru sahibi vatandaşlıktan çıkışla doğacak maddi zararını ispat etmekle yükümlüdür. Ayrıca yasa söz konusu maddi kayıpların oldukça büyük kapsamda oluşması durumunda, bunu istisnai hal olarak kabul etmekdedir. Örneğin 10.000 Euro'nun altındaki maddi kayıplar dikkate alınmaz. Politik iltica başvurusu kabul edilmiş kisiler Eğer başvuru sahibi, Yabancılar Yasasının 51. maddesine göre politik iltica hakkı (Asylberechtigter) kazanmış ise, Cenevre Konvensiyonuna göre ilticacı konumu elde etmiş ise veya Politik İİtica Yöntemi Yasası veya Toplu İltica Yasasına göre Almanya'da kalma hakkı kazanmış ise, eski vatandaşlıktan ayrılmadan alman vatandaşı olur. Avrupa Birligi üyesi ülkelerden gelen göçmenler Başvuru sahibi Avrupa Birliği üyesi bir ülkenin vatandaşı ise ve kendi ülkesi ile Federal Almanya Cumhuriyeti arasında karşılıklı olarak çifte vatandaşlığın kabulü düzenlenmiş ise, bu kişi eski vatandaşlığını kaybetmeksizin alman vatandaşı olabilir. Vatandaşlıktan çıkış için askerlik hizmetinin zorunlu koşulması halinde Bazı ülkelerin yasalarına göre mecburi askerlik hizmeti yerine getirilmeden (Haziran 1995'e kadar Türkiye Yasaları da böyleydi!) vatandaşlıktan ayrılmak mümkün değildir. Böyle durumlarda, Alman Vatandaşlık Dairesi yasa gereği başvuru sahibinin durumunu, koşulları değerlendirip, eski vatandaşlıktan ayrılma koşulunda ısrar edip etmeyeceğine karar verir.
Burada başvuru sahibi ile ilgili aşağıdaki konular değerlendirilir:
anadilini yeterli düzeyde bilmemesi,
okul öğreniminin büyük bir kısmını Almanya'da yapmış olması,
geldiği ülkenin kültürüne yabancılaşmış olması,
Almanya'daki yaşama alışmış olması
Yukarı
7. ALMAN VATANDAŞLIĞINA NASIL GEÇİLİR - GEÇİŞTE İZLENECEK ADIMLAR
Vatandaşlık konusunda karar verildikten sonra tüm işlemlerin sonuçlandırılıp, Alman vatandaşlığı belgesini elde edinceye kadar bir yıldan fazla bir süreye gereksinim vardır.
1. ADIM:
DİLEKÇE
16 yaşını doldurmuş her yabancı kendisi dilekçe verebilir ve vatandaşlığa geçme süresi böylece başlar. Bir yabancı kendi kararını verdikten sonra, vatandaşlık dairesine gidip danışabilir ve özellikle almancasının yeterli sayılıp sayılmayacağını öğrenebilir. Zaten hazırlanmış dilekçe formları da buradan alınacaktır. Aile bireyleri de alman vatandaşlığına geçecekse 16 yaşını doldurmuş her kişi kendisi dilekçe verir. 16 yaşından küçükler için veliler başvuruda bulunur.
DİLEKÇEYE EK BELGELER
Pasaport
Nüfus cüzdanı sureti
Kazanç belgesi
Yeterli almanca bilgisini kanıtlayan diploma, okul belgesi
Fotoğraf (eğer varsa)
2. ADIM:
ALMANCA TESTİ / ANAYASAYA BAGLILIK YEMİNİ
Dilekçe verildikten, verilen belgelerin tam ve doğru olduğu tespit edildikten sonra, sıra anayasaya bağlılık belgelerinin imzalanması ve yeterli almanca bilindiğinin tespitine gelir. belirtilen yeterli almanca bilindiğinin kanıtı olabilecek bir diploma ve sertifika yoksa, bir test yapılması zorunludur. Eyalet Içişleri Bakanlığı Kuzey Ren Vestfalya'da yazılı test yapılmamasını istemiştir. Vatandaşlık dairesindeki memur başvuru sahibi ile örneğin alman vatandaşlığı, dilekçedeki sorular vb. üzerine kısa bir söyleşi yapmaktadır. Bu testin birinci bölümüdür. İkinci bölümünde başvuru sahibi günlük gazeteden seçilmiş kısa bir metni okuyup, anladığını anlatmak zorundadır. Memur buna göre bir karara varacaktır. Eğer yeterli almanca bilinmediği sonucuna varılırsa o zaman işlemi durdurup , veya dilekçeyi geri alıp, almanca kursuna katılmak gereklidir. Eğer haksızlığa uğradığınız kanısındaysanız, danışma bürolarına, avukata veya almanca seviyesini ölçebilecek başka bir daireye (VHS vb.) başvurmak en doğru adımdır.
3. ADIM:
TEMİNAT BELGESİ
Alman vatandaşlığına geçmek isteyenlerin yaklaşık yüzde 80'i aşağıdaki yolu izlemek zorundadır. Dilekçe verildikten ve yeterli almanca tespit edildikten sonra vatandaşlık dairesi diğer işlemleri tamamlar. Genellikle 10-12 haftalık bir süre içerisinde (bazı bölgelerde daha uzun) cevap alınır. Başvuru sahibine bir "Teminat Belgesi" (Einbürgerungszusicherung) verilir. Bu belgenin geçerliliği 2 yıl olarak sınırlandırılmış olup bazı hallerde uzatılması mümkündür. Türk vatandaşlığından çıkışın mümkün olmadığı, maddi zarara yol açacağı veya sağlık nedenleriyle çıkış işlemleri takip edilemeyecegi ispatlandığı hallerde çıkış işlemi süreci söz konusu olmayacağından böyle durumlarda doğrudan çifte vatandaşlığın kabulü ile alman vatandaşlığına geçilebilir.
4. ADIM:
TÜRK VATANDAŞLIĞINDAN ÇIKIŞ İZİN BELGESİ
Bundan sonraki adım, pasaport nüfus cüzdanı, fotograflar ve "Teminat Belgesi"nin orijinali ve türkçe tercümesi ile birlikte yetkili Türk konsolosluğuna Türk vatandaşlığından çıkış işlemlerinin başlatılması için başvuruda bulunmaktır. Türk vatandaşlığından çıkışla ilgili her başvuru T.C. Bakanlar Kurulunca karara bağlandığı için işlem süresi 1,5 yıla kadar sürebilmektedir. Bekleme süresi bittikten sonra konsolosluk haber gönderip, Çıkış İzin Belgesinin alınabileceğini bildirir. Konsoloslukça verilen bu belge, Çıkış Belgesi olmayıp Çıkış İzin Belgesidir. (Türk vatandaşlığından çıkış bu aşamada henüz kesinleşmemiştir). Bundan sonra, bu belgenin almanca çevirisiyle birlikte Alman vatandaşlık dairesine verilmesi gerekmektedir.
5. ADIM:
ALMAN VATANDAŞLIĞI BELGESİ
Alman vatandaşlık dairesi, çıkış izni belgesi ile birlikte, aradan geçen zaman içinde başvuru sahibinin koşullarında bir değişiklik olup olmadığını değerlendikten sonra, alman vatandaşlığına geçiş işlemini sonuçlandırır ve 8-12 hafta içerisinde Alman vatandaşlığı belgesi'ni (Einbürgerungsurkunde) başvuru sahibine verir. Nüfus hüviyeti ve pasaport çıkartmak için ancak bu belgeyle başvuruda bulunulur. Alman vatandaşlığına geçis kesinlesmesine rağmen islemler henüz bitmemistir. Vatandaşlık dairesi, yeni vatandaşından Türk konsolosluğuna gidip, çıkış işlemlerini bitirmesini ve vatandaşlıktan çıkış belgesi'nin kendilerine gösterilmesini isteyecektir.
6. ADIM:
TÜRK VATANDAŞLIĞI ÇIKIŞ BELGESİ / PEMBE KART
Alman vatandaşlığı belgesi ve çevirisi Türk konsolosluğuna verildikten sonra, T.C. vatandaşlığından çıkış işlemi bitirilir ve başvuru sahibine ÇIKIŞ BELGESİ verilir. Aynı zamanda T.C. vatandaşlığından izin yoluyla ayrılan kişilere verilen PEMBE KART'ı alma zamanı gelmiştir. Konsoloslukta bu istek belirtilince yetişkin her kişiye resimli bir PEMBE KART verilmektedir. Son olarakta çıkış belgesinin Alman makamlarına gösterilmesi gerekmektedir. Böylece bütün işlemler bitmiş olmaktadır.
Yukarı
8. TÜRK VATANDAŞLIĞINDAN ÇIKIŞ
Türk vatandaşlığı kanununa göre izin alarak Türk vatandaşlığından ayrılmak mümkündür. Yasanın 20, 23 maddeleri ile 29 maddesi izin olarak Türk vatandaşlığından çıkışın nasıl olacağını ve bunun hukuki sonuçlarını belirlemektedir. Ayrıca Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun uygulanmasına ilişkin yönetmelik de bu konulara açıklık getirmektedir.
Türk vatandaşlığından çıkmak
mümeyyiz ve reşit olmak
yabancı bir devletin vatandaşlığını kazanmış olmak veya kazanacağına dair inandırıcı belirtiler bulunmak durumlarında mümkündür.
Bakanlar Kurulu kararıyla çıkma başvurusu yapana önce İzin Belgesi, başka ülkenin vatandaşlığının kazanıldığı belgelendiğinde Çıkma Belgesi verilir. Türk Vatandaşlık Kanunu'nun 29. maddesi (07.06.95 tarihli ve 4112 Yasa ile yeniden düzenlenmiştir.) izin alarak Türk Vatandaşlığından ayrılmanın hukuki sonuçlarını belirlemekte ve Pembe Kart uygulamasını düzenlemektedir. Bu maddeye göre: "(...)Ancak doğumla Türk Vatandaşlığını kazanmış olup da sonradan Bakanlar Kurulundan çıkma izni almak suretiyle yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanan kişiler ve bunların kanuni mirasçıları, Türkiye Cumhuriyetinin milli güvenliği ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydı ile ülkede ikamet, seyahat, çalışma, miras, taşınır ve taşınmaz mal iktisabi ile feragi gibi konularda Türk Vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler (...)" Vatandaşlık kanunun uygulanmasına ilişkin Yönetmeliğin 42. maddesi de, bu durumlardaki kişilere "Pembe Kart" adlı hüviyetin verilmesini ve söz konusu işlemlerde bu kartın ibraz edilmesi gerektiğini düzenlemektedir. Yasa ve Yönetmelik Pembe Kart sahiplerinin kanuni mirasçılarının da aynı haklardan yararlanacağını açıkca belirtmektedir. Ancak reşit olmayan çocukların velileriyle birlikte Türk vatandaşlığından ayrılmalarında kendilerine Pembe Kart verilmemektedir. Pembe Kart sadece reşit olan yani 18 yaşını doldurmuş kişilere verilmektedir. Pembe Kart sahipleri, Türkiye'ye giriş-çikiş dahil, kanunla saklı tutulan her türlü hakkın kullanımı için gerekli işlemlerde Pembe Kartı yanında bulundurmak ve göstermek zorundadır. Haziran 1995'de kesinleşen aynı yasal düzenleme ile, Askerlik Yasası ve ilgili yönetmelikte de değişiklikler yapılarak askerlik hizmeti yapılmadan, Türk vatandaşlığından ayrılmak mümkün kılınmıştır. Vatandaşlıktan çıkma eşin vatandaşlığını etkilemez. Yani veliler tek olarak veya ailece Türk vatandaşlığından ayrılabilir. Bir ailede velilerden biri Türk vatandaşlığından ayrılıyorsa, bu durum çocukların durumunu kendiliğinden değiştirmez. Türk vatandaşlığından izin yoluyla ayrılma, Türk vatandaşlığından çıkarılma, vatandaşlığını iptali veya vatandaşlığın kaybettirilmesi ve kaybedilmesi gibi idari işlemlerden her bakımdan farklıdır. Türk vatandaşlığından ayrılmak özel bir ücrete tabi değildir. Sadece konsolosluklarca yapılan idari işlemler için harç ödenmektedir.
Yukarı
9. ASKERLİK
Vatandaşlık değiştirme kararı verirken en önemli konulardan biri de askerlik hizmeti ile ilgili soruların tatmin edici cevaplandırılmasıdır. Türkiye dışında doğmuş ve yerleşmiş olanlarla, reşit olmadan yurt dışına göç edip yerleşenlerin askerlik mükellefiyeti Mayıs 92 ve Haziran 95 yılında yapılan yasal değişikliklerle yeniden düzenlenmistir. Böylece hem askerlik mükellefiyetinin 38 yaşına kadar ertelenmesi olanağı yaratılmış, hem de askerlik hizmeti yapılmaksızın Türk vatandaşlığından izin yoluyla ayrılmak mümkün hale getirilmiştir. Mayıs 1992'de , 3802 sayılı yasa ile Askerlik Kanununda ve yönetmelikte gerçekleştirilen değişikliklerle, Türkiye tek yanlı olarak, çifte vatandaşların bulundukları ve vatandaşı oldukları ülkede yasalara uygun olarak yaptıkları askerlik hizmetinin Türkiye'de tanınmasını mümkün kılmıştır. Batı Avrupa ülkelerine işçi olarak yerleşmiş türk vatandaşları askerlik hizmetlerini 38 yaşına kadar tecil ettirme olanağına sahiptirler. Federal Almanya'da askere alınma çağı normal olarak 18-26 yaşları arasındadır. Federal Almanya Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında, karşılıklı askerlik hizmetlerini tanımayı düzenleyen ikili bir anlaşma yoktur. Ancak her iki ülke arasında uzun bir süreden beri devam eden karşılıklı askerlik hizmetlerinin tanınmasını içeren bir uygulama yerleşmiştir. Buna göre Türkiye Almanya'da silahlı veya sivil hizmet olarak yapılan askerlik hizmetini kabul etmekte ve bunu yapan bir çifte vatandaşı Türkiye'de askerlik hizmetinden muaf tutmaktadır. Bu durum askerliğini yapmadan Türk vatandaşlığından ayrılıp Alman vatandaşı olan ancak sonradan tekrar Türk vatandaşlığına geçen kişiler içinde önem taşımaktadır. Çünkü Türkiye yasalarına göre askerlik mükkellefiyeti ömür boyu vardır. Hiçbir ülkede askerlik yapmamış kişi, sonradan yine Türk vatandaşı olursa askerlik hizmetini yapmak zorundadır. Federal Almanya Türk Silahlı Kuvvetlerinde yapılan tam süreli askerlik hizmetini aynen kabul etmektedir. Ancak yurtdışında yasayan T.C. vatandaşlarına tanınan 5112,- Euro bedel ödeyerek bir aylık temel eğitim yapılması durumunda, Almanya sadece bu bir aylık askerlik hizmetini kabul etmekte ve bunu buradaki askerlik hizmeti süresinden düşmektedir. Fakat örneğin Alman vatandaşlığına geçen 20 yaşındaki bir Türk gencinin, askerlik yapmadan Türk vatandaşlığından çıkmış olması, bu gencin mutlaka Almanya'da silahlı veya sivil hizmete çağrılacağı anlamına gelmez. Genellikle sonradan alman vatandasi olan yabancı gençleri alman askerlik şubeleri takip etmemekte ve onları askerlik hizmetine çağırmamaktadır. Ancak alman vatandaşlığına geçen herhangi bir türk genci henüz yaşı uygunsa ve herhangi bir nedenle askerlik hizmetini yapmak isterse kendisi yetkili askerlik şubesine başvurup gecikmeden askere alınmasını sağlayabilir. Federal Almanya'da askerlik hizmeti (orduda) silahlı ve (sosyal alanda) sivil hizmet olarak yapılabilir.
Yukarı
10. ALMAN VATANDAŞLIĞININ KAYBI / ALMAN VATANDAŞLIĞINDAN ÇIKMA
Yeni reform yasası ile Alman vatandaşlığının kaybı yeniden düzenlenmiştir. Alman vatandaşı olan bir kişi kendi başvurusu ile başka bir ülkenin vatandaşlığına geçmiş ise, Alman vatandaşlığını kaybeder. Keza bir Alman vatandaşı, kendi isteği ile Alman Savunma Bakanlığı'nın izini olmaksızın, vatandaşı olduğu başka bir ülkenin ordusunda askerlik hizmetini yaparsa alman vatandaşlığını kaybeder. Yeni Vatandaşlık Yasasının 4. maddesi, 3.fıkrasına veya geçici 40b maddesine göre Alman vatandaşı olan bir kişi aynı zamanda yabancı statüsündeki anne ve babasınında vatandaşlığına da sahiptir. Çifte Vatandaş durumunda olan bu kişilere 18 yaşına girdiklerinde iki vatandaşlıktan birini seçme çağrısı (Optionspflicht) yapılacaktır. Bu durumdaki kişiler 23. Yaşını dolduruncaya kadar seçme kararını vermezlerse, otomatik olarak Alman vatandaşlığını kaybederler (§29 StaG). Alman vatandaşlığını kaybeden kişiler eğer Almanya'da kalmak isterlerse ne yapmaları gerektiği henüz belli değildir. Alman vatandaşlığından izin alarak ayrılmakta mümkündür. Bir Alman vatandaşının başka bir ülkenin vatandaşlığına geçmesi kesinlik kazandığında, alman vatandaşlığından çıkma dilekçesi verirse, kendisine çıkma izini verilir. Kendileri henüz reşit yaşta olmayan ve velilerine bağlı olarak Alman vatandaşlığını kaybeden ve izin alarak ayrılan çocukların durumu da ayrıca düzenlenmiştir (§19).
Yukarı
11. YENİDEN TÜRK VATANDAŞLIĞINA GİRİŞ
Türk göçmenlerin, alman vatandaşlığına geçme kararı verirken zorluk çektikleri konu da Türk vatandaşlığına yeniden giriş olanakları hakkında yetersiz bilgileridir. Türk vatandaşlığından izin alarak ayrılanlar, tekrar Türk vatandaşlığına geçme olanağına sahiptirler. Türk Vatandaşlık Yasasının 7. ve 8. maddeleri istisnai olarak Türk vatandaşlığına alınmayı düzenlemektedir. Buna göre Türk soyundan olanlarla, onların eşleri ve reşit çocukları, keza Türk vatandaşlığını herhangi bir şekilde kaybetmiş olanların sonradan doğmuş reşit çocukları, Türkiye dışında yaşıyor olmalarına rağmen konsolosluklara başvurup Türk vatandaşlığına geçme dilekçelerini verebilirler. Reşit olmayan çocuklar da anne veya babalarıyla birlikte Türk vatandaşlığına alınırlar. Vatandaşlığa geçme İçişleri Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararıyla olur. Ancak Alman vatandaşı olan türk asıllı göçmenler, kendi başvuruları ile tekrar Türk vatandaşlığını elde ederlerse otomatik olarak Alman vatandaşlığına kaybederler. Bazı özel hallerde (Çifte vatandaşlığı mümkün kılabilecek istisnai haller) yetkili Alman makamlarından izin alarak, Alman vatandaşlığını kaybetmeksizin tekrar Türk vatandaşlığına geçilebilir. Türk Vatandaşlık Yasasının 7. ve 8. maddeleri ile bu yasa ilgili yönetmeliğin 11. ve 12. maddeleri;
istisnai olarak vatandaşlığa alınma
yeniden vatandaşlığa alınma konularını düzenler.
Buna göre resmi izin yoluyla Türk vatandaşlığından çıkanlar, Türk vatandaşlığını herhangi bir nedenle kaybetmiş olanların reşit çocukları Bakanlar Kurulu kararıyla Türk vatandaşlığına alınabilir. Bunun için Türk konsoloslukları yapılan başvuruları İçişleri Bakanlığına iletir. İçişleri bakanlığının ilgili dairesi gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, karar için Bakanlar Kuruluna sevk eder. Bu yolla vatandaşlığa geçmede son karar yetkisi Bakanlar Kuruluna aittir. Bu maddelerden yararlanarak Türk vatandaşlığına yeniden girişlerde, Türkiye'de ikamet etme şartı aranmaz.
